Skażenie rzeki – jakie są konsekwencje zatrucia wód?
Skażenie rzeki – jakie są konsekwencje zatrucia wód?
Rzeki, jeziora czy tereny podmokłe, czyli środowiska z wodą słodką wyróżniają się największą bioróżnorodnością na Ziemi. Mimo, iż zajmują jedynie 1% kuli ziemskiej są miejscem występowania wielu gatunków zwierząt i roślin. Stanowi o tym choćby fakt, że ryby słodkowodne zajmują 51% gatunków wszystkich ryb oraz ¼ kręgowców występujących na Ziemi.
Skażenie rzeki oznacza zubożenie ekosystemu i śmierć wielu gatunków. Z zatrutej Odry tylko na kilkukilometrowych odcinkach wyławiane są tony śniętych ryb, w tym okazy pospolite jak i te rzadko występujące. Skażenie wód spowodowało również śmierć ptactwa i bobrów. Pozbawiło także okolicznych mieszkańców możliwości korzystania z dobrodziejstw rzeki. Dotyczy to chociażby rolników, którzy wodą rzeczną nawadniali uprawy, a także wykorzystywali ją przy hodowli zwierząt.
„Ryby jako wrażliwe organizmy mogą służyć jako wskaźniki skażenia, bioindykatory, gdyż na podobne zjawiska reagują jako pierwsze. Skala zatrucia środowiska sięga jednak o wiele dalej. Jak daleko, dowiemy się za jakiś czas. […] Widzimy martwe ryby, natomiast skażeniu uległy potężne odcinki rzeki. Z pewnością ucierpiały też inne kręgowce, w tym płazy podlegające ścisłej ochronie, jak również bezkręgowce” - komentuje skażenie Odry kierownik Akwarium z ZOO Wrocław Jakub Kordas.
Dlaczego skażonej rzece zagraża katastrofa ekologiczna?
Odra na skażonym odcinku jest rzeką uregulowaną. Oznacza to, że jej naturalne koryto zostało przekształcone poprzez nadanie odpowiednich spadków podłużnych, przekrojów poprzecznych i krzywizn. Niestety regulacja rzeki wpływa na to, że w niewielki stopniu oczyszcza się ona samoistnie.
„Retencja takiej rzeki jest niższa niż dzikiej rzeki, dlatego też zanieczyszczenia szybko przemieszczają się z jej biegiem rozszerzając katastrofę na dłuższym odcinku. Niestety dążenie do kanalizowania rzek prowadzi do tego, że zanieczyszczenia nie rozkładają się ze względu na brak meandrów, bocznych rękawów i kilku koryt” - mówi prof. Jan Kotusz, ichtiolog z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Na filtrowanie rzeki wpływa również stan wód. Niski stan rzeki w miesiącach letnich oznacza jej wolniejsze filtrowanie. Powoduje również, że nawet niewielkie ilości substancji toksycznych, mogą skutkować ich wysokim stężeniem, wystarczającym do zatrucia rzeki.
Kiedy skażona rzeka się odrodzi?
Według dr. Włodzimierza Golusa, hydrologa z Uniwersytetu Gdańskiego istnieje szansa, że Odra jakiś czas po skażeniu odrodzi się, lecz może to zająć nawet kilka lat. Potwierdzeniem tych przypuszczeń są słowa prof. Kotusza: „Trzeba pamiętać, że zatrucie dotyczy nie tylko ryb, lecz także bezkręgowców. Ryby pojawią się na tym terenie dopiero w przyszłym roku, jeśli zniknie zanieczyszczenie. Najstarsze ryby, które zginęły miały kilkanaście lat, więc odbudowa populacji to kwestia wielu lat”.
Co z kranówką?
Ujęcia wody pitnej są stale monitorowane, a woda badana i odpowiednio uzdatniania - można ją bezpiecznie spożywać.
Odnosząc się do skażenia rzeki Odry Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu wydało następujący komunikat: "W związku z ostatnimi doniesieniami o obecności substancji toksycznych w Odrze, informujemy, że w żaden sposób nie wpływa to na jakość wody, którą dostarczamy do kranów. Woda jest bezpieczna."
źródło: gazetaprawna.pl, zoo.wroclaw.pl
