Czym jest susza hydrologiczna i dlaczego w trakcie suszy lepiej nie kosić trawnika?
Czym jest susza hydrologiczna i dlaczego w trakcie suszy lepiej nie kosić trawnika?
To już kolejne lato, podczas którego część obszarów naszego kraju dotyka problem suszy hydrologicznej. Wiele stacji wodowskazowych odnotowało przepływ niższy od średniej z najmniejszych przepływów rocznych. Gminy apelują o oszczędzanie wody wodociągowej i używanie jej wyłącznie do celów socjalno-bytowych. Dlaczego tak się dzieje i jak możemy poprawić lokalne zasoby wód?
Cztery fazy suszy
Susza, czyli niedobór wody na danym terenie, dzieli się na cztery etapy. Jednym z nich jest właśnie susza hydrologiczna. Kiedy występuje?
- Pierwszym etapem suszy jest susza atmosferyczna, która oznacza brak lub niedobór opadów na danym terenie.
- Następnym etapem jest susza glebowa (rolnicza). Jest konsekwencją przedłużającej się suszy atmosferycznej. Występuje, gdy wilgotność gleby jest niewystarczające do zaspokojenia potrzeb roślin i prowadzenia działalności związanej z ich uprawą.
- Kolejnym etapem suszy jest susza hydrologiczna. Mamy z nią do czynienia, gdy występuje niedobór wód w rzekach i jeziorach. Jej skutkiem jest niski stan wód i przepływów.
- Ostatnim etapem suszy jest susza hydrogeologiczna. Oznacza ona niedobór wody w zasobach podziemnych.
Susza hydrologiczna ma destrukcyjny wpływ na system hydrologiczny. Zmniejsza wilgotność gleby, a także przepływ cieków wodnych, poziom zbiorników, jezior i rzek. Wpływa także negatywnie na wody gruntowe.
Susza hydrologiczna budzi poważny niepokój wśród ekspertów, którzy podkreślają, że to najwyższy czas, by zacząć szanować wodę.
Dlaczego opady letniego deszczu nie poprawiają sytuacji hydrologicznej?
Opady deszczu w okresie letnim najczęściej mają charakter burzowy - występują lokalnie i krótkotrwale. Woda z takich opadów szybko spływa po powierzchni terenu, najczęściej do najbliższego cieku, nie uzupełniając dostatecznie zasobów wodnych w głębszych warstwach gleby na danym terenie. Zeschnięta ziemia zwyczajnie nie zdąży w sposób wystarczający wchłonąć wody, zanim ta spłynie. Sytuację z suszą mogą poprawić jedynie rozłożone w czasie i przestrzeni jednostajne opady.
Krótkotrwałe i lokalne intensywne opady deszczu mogą z kolei prowadzić do tzw. powodzi błyskawicznych i podtopień, czyli tzw. „flash floods” oraz „urban floods” na obszarach miejskich, które charakteryzują się szybkim przebiegiem i krótkim czasem trwania.
Jak oszczędzać wodę w czasie suszy?
W związku z niedoborem wody władze samorządowe wprowadzają zakaz używania kranówki do podlewania ogródków przydomowych, terenów zielonych, mycia samochodów i napełniania basenów. Susza powoduje bowiem ograniczenie zasobów wody pitnej i spadek ciśnienia w rurach. Oszczędzając wodę, możemy poprawić lokalnie jej zasoby, więc każda aktywność w tym kierunku ma bardzo duże znaczenie.
- Kluczowe, nie tylko w czasie suszy, jest gromadzenie wody deszczowej i jej maksymalne wykorzystywanie w gospodarstwie domowym – najczęściej do podlewania roślin.
- Najpopularniejszym sposobem na zbieranie deszczówki jest łapanie jej z dachu budynku do zbiorników. Może to być zwykła beczka lub specjalne zbiorniki podziemne z instalacją do dystrybucji deszczówki.
- Nie zapominajmy również o oszczędzaniu wody w domu – korzystaniu z prysznica zamiast wanny, zakręcaniu wody w czasie mycia zębów, korzystaniu ze zmywarki zamiast ręcznego mycia naczyń czy załadowaniu pralki do pełna przed rozpoczęciem prania.
Susza i koszenie trawnika – jaki to ma związek? Dlaczego w trakcie upałów lepiej nie kosić trawnika?
W okresach suszy nie zaleca się niskiego koszenia trawnika, gdyż prowadzi to do nadmiernego odsłonięcia powierzchni i pylenia. Odsłonięta ziemia szybko się przesusza i nie wiąże dobrze wilgoci w czasie częstych latem, krótkotrwałych opadów. Zbyt nisko przycięta trawa nie rozkrzewia się też i zaczyna zasychać. W czasie suszy zaleca się ograniczyć koszenie trawy do miejsc, gdzie jest to niezbędne np. ze względów bezpieczeństwa oraz ustawianie kosiarek na możliwie najwyższy poziom.
