10 ciekawostek o Morzu Bałtyckim
10 ciekawostek o Morzu Bałtyckim
Bałtyk to fascynujący akwen wodny. Może się pochwalić ciekawą fauną i rekordowymi obiektami budowlanymi, potrafi też zaskakiwać swoją „działalnością”. Przedstawiamy kilka ciekawostek, które nieco odmienią wasze postrzeganie Morza Bałtyckiego.
- Morze Bałtyckie łączy ze sobą linie brzegowe aż 9 krajów. Szacuje się, że jego wybrzeża zamieszkuje około 15 milionów ludzi.
- Na Morzu Bałtyckim znajduje się wiele wysp. Do największych należą Gotlandia (Szwecja), Sarema (Estonia), Olandia (Szwecja), Lolland (Dania), Hiuma (Estonia), Rugia (Niemcy). Wśród wysp Bałtyku dwie przynależą do Polski: Wolin i Uznam (Polska oraz Niemcy).
- W historii Bałtyku zdarzało się, że morze traciło kontakt z Oceanem Atlantyckim, stając się zbiornikiem bezodpływowym – jednym wielkim jeziorem. Pierwszy taki przypadek miał miejsce we wczesnym okresie istnienia Bałtyku, stał się on wówczas Bałtyckim Jeziorem Lodowym. Topnienie lodowca podniosło poziom wody i sprawiło, że zbiornik połączył się z Morzem Północnym.
- Morze Bałtyckie wielokrotnie zamarzało. Źródła historyczne odnotowują co najmniej kilka zim, podczas których Bałtyk zamarzł całkowicie, tak że pokrywała go warstwa lodu umożliwiająca przemieszczanie się na jego tafli.
Przypadek zamrożenia Bałtyku odnotowano m.in. w 1987 roku.
Ostatnie znaczące zlodzenie Bałtyku u polskiego wybrzeża, kiedy to morze zamarzło aż po horyzont, miało miejsce w lutym 2021 r., a wcześniej w lutym 2011 r. - Łączący Danię ze Szwecją most nad Sundem – cieśniną na morzu Bałtyckim, to drugi największy most na świecie, który łączy dwa państwa, w dodatku zbudowany na morzu. Liczy 7845 m długości.
- W Sopocie znajduje się najdłuższe molo nad Morzem Bałtyckim oraz najdłuższe drewniane molo w Europie. Część spacerowa ma 511,5 m, z czego 458 m wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej.
- W wodach Bałtyku żyje wiele ciekawych zwierząt – m.in. krewetki, małże, kraby a nawet rekin - żarłacz śledziowy. Na szczęście nie jest on groźny dla człowieka. Bałtyk zamieszkują również dwa rodzaje meduzy. Chełbia Modra - niewielka meduza często widziana u brzegów Morza Bałtyckiego, jest niegroźna dla człowieka. Bełtwa Festonowa to z kolei rzadko spotykany gatunek, zamieszkujący głębokie rejony Bałtyku. Średnica tej meduzy to aż 2 metry, a jej parzydełka wydzielają silnie trujący jad.
- Morze Bałtyckie jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie. Jego zdolność do samooczyszczania mocno ograniczają m.in. wąskie połączenia z Morzem Północnym Cieśninami Duńskimi, przez co akwen jest niemal zamknięty. Do zanieczyszczenia Bałtyku w dużej mierze przyczynia się rolnictwo (nadmierne stosowanie nawozów sztucznych, które są wypłukiwane do wód gruntowych, skąd trafiają do morza).
- W Morzu Bałtyckim zatopionych jest kilkaset wraków statków. Wiele z nich, stanowi pomnik historyczny. Zbliżanie się do nich oraz eksploatacja jest zabroniona. Po zakończeniu II wojny światowej, na dnie Morza Bałtyckiego zatopiono groźną broń chemiczną, głównie iperyt, arsyn i fosgen. W kwietniu 2021 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie broni chemicznej zatopionej w Bałtyku, która wezwała Unię Europejską do oczyszczenia Morza Bałtyckiego z wraków statków i broni chemicznej z okresu II wojny światowej.
- Wody Bałtyku co rocznie pochłaniają średnio 50 hektarów lądu. Naukowcy z Państwowego Instytutu Geologicznego poinformowali, że w ciągu 50 lat morze zabrało niemal 100 m najdalej wysuniętego na północ wybrzeża Polski.
Słynnym dowodem takiej działalności Bałtyku są ruiny gotyckiego kościoła w Trzęsaczu. Został on wzniesiony w XV wieku w centrum wsi 2 kilometry od brzegu Bałtyku. Obecnie tuż przy linii brzegowej podziwiać można ocalałą południową ścianę budowli. Resztę kościoła w ciągu ostatnich 500 lat, cegła po cegle pochłonął Bałtyk.
